استان بوشهر

مرکز : بوشهر

جمعیت (۱۳۹۵) : ۱٬۱۶۳٬۴۰۰ نفر

مساحت : ۲۲٬۷۴۲ کیلومترمربع

پراکندگی : ۴۵

تعداد شهرستان‌ها : ۱۰

منطقه زمانی : IRST (گرینویچ+۳:۳۰)

-تابستان (دی‌اس‌تی) : IRDT (گرینویچ+۴:۳۰)

استاندار : عبدالکریم گراوند

ساحل بوشهر –  پارک شورا

استان بوشهر از استان‌های جنوبی ایران و هفدهمین استان بزرگ کشور به لحاظ مساحت است که در حاشیه خلیج فارس قرار دارد. مرکز این استان بندر بوشهر می‌باشد.

این استان به‌علت قرار گرفتن در ساحل استراتژیک خلیج فارس، صادرات و واردات دریایی، صنعت صیادی،وجود ذخایر نفت و گاز (پارس جنوبی و شمالی)، کشاورزی و نخلداری و وجود نیروگاه هسته‌ای از اهمیّت راهبردی و اقتصادی برخوردار است؛ به گونه‌ای که پایتخت انرژی ایران لقب گرفته‌است.

 

موقعیت

استان بوشهر از شمال به قسمتی از استان خوزستان و استان کهگیلویه و بویراحمد، از شرق به استان فارس، از جنوب و غرب به خلیج فارس و از جنوب شرق به قسمتی از استان هرمزگان محدود است. این استان با مساحتی حدود ۲۷٬۶۵۳ کیلومتر مربّع، جمعیّتی برابر ۱۱۶۳۴۰۰نفر دارد. استان بوشهر با خلیج فارس بیش از ۷۰۷ کیلومتر مرز دریایی دارد. استان بوشهر بین ۲۷درجه و ۱۹دقیقه تا ۳۰درجه و ۱۶دقیقه عرض شمالی و ۵۰درجه و ۱دقیقه تا ۵۲درجه و ۵۹دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ قرار دارد.

 

تقسیمات کشوری

استان بوشهر دارای ۱۰ شهرستان، ۲۴ بخش و ۴۶ دهستان و شامل ۳۷ شهر و حدود ۹۱۰ آبادی می‌باشد.

جمعیت شهرستانهای استان بوشهر بر پایه سرشماری سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ خورشیدی (به ترتیب جمعیت سال ۱۳۹۵)

زبان و گویش‌ها

زبان بیشتر مردم استان بوشهر لری و فارسیاست. مناطق شمالی این استان با گویشی از زبان لری تکلم می‌کنند. لهجه‌ها و گویشها در روستاها بیشتر از شهرها تنوع دارد. برخی از اهالی جزیره شیف و بنادر کنگان و عسلویه نیز به زبان عربی صحبت می‌کنند. فارسی در منطقه بوشهر با گویش بردستانی گفتگو می‌شود، هرچند زبان اچمی نیز گویشور دارد. مردم سواحل خلیج فارس و جزایر آن به گویشی صحبت می‌کنند که رگه‌هایی از گویشها و زبانهای شبانکاره ای، بلوچی، ترکمنی، لری و برخی واژه‌های انگلیسی، هلندی، پرتغالی، هندی و عربی را داراست ولی استخوان‌بندی و ریشه آن فارسی است.

مردم شهرستان‌های شمالی استان مانند دشتستان، گناوه و به‌ویژه دیلم و تنگستان با زبان لری و مردم شهرستان‌های جنوبی مانند قسمت‌هایی از شهرستان‌های دیر، کنگان و به‌ویژه جم نیز به فارسی لهجه‌دار صحبت می‌کنند. مردم شهرستان دشتی مخلوطی از لری و فارسی است.

 

اقتصاد

استان بوشهر به دلیل وجود منابع عظیم نفت و بخصوص گاز پایتخت انرژی ایران لقب گرفته‌است.
اقتصاد استان به بخش‌های کشاورزی، تجارت، دامداری، شیلات و تا حدودی زیادی به صنعت متکی است.

تجارت با کشورهای عربی همسایه باعث رونق اقتصادی شده‌است.

 

کشاورزی

از نظر کشاورزی درختی این استان در تولید خرما یکی از استانهای مهم کشور می‌باشد و مهمترین مرکز کشت گوجه فرنگی خارج از فصل است. همچنین از باغ‌های محدود و کوچک مرکبات نیز به‌طور پراکنده برخوردار است. شهرستان دشتستان و تنگستان از لحاظ تولید سالانه خرما و مرکبات مقام اول و دوم را در استان کسب کرده‌اند. میزان تولید خرما در حدود هشتاد هزار تن و میزان تولید مرکبات حدود ده هزار تن است.
مهم‌ترین محصولات زراعی آن را گندم و جو آبی و دیم، تنباکو، پیاز، کنجد، سبزی، صیفی و نباتات علوفه‌ای تشکیل می‌دهد.
صید ماهی و میگو یکی از مهمترین فعالیت‌های اقتصادی مردم این استان را تشکیل می‌دهد.
پرورش بز و گوسفند و گاو و شتر و طیور در استان رونق نسبی دارد.

 

نیروگاه‌ها

• نیروگاه اتمی بوشهر، که در صورت بهره‌برداری، بیش از هزار مگاوات برق در فاز اول تولید و به ظرفیت تولید برق کشور می‌افزاید، توان فعلی و اصلی تولید انرژی استان را شامل می‌گردد.
• نیروگاه گازی بوشهر
• نیروگاه متمرکز پارس جنوبی
• نیروگاه گازی عسلویه
• نیروگاه گازی تولید برق کنگان
• نیروگاه خارک
• نیروگاه سیکل ترکیبی چغادک
• نیروگاه سیکل ترکیبی بندر گناوه

 

راه هوایی

استان بوشهر دارای پنج فرودگاه در شهرهای بوشهر، خارک، عسلویه، بندر امام حسن و جم می‌باشد؛ که از این میان، فرودگاه بندر بوشهر جزو سه فرودگاه قدیمی کشور می‌باشد. ارتباط شهرهای بوشهر و عسلویه با کشورهای حاشیه خلیج فارس به صورت هوایی تعریف شده‌است. هم‌اکنون کار مطالعات احداث فرودگاه جدید بوشهر آغاز شده‌است و قرار است این فرودگاه در ۲۵ کیلومتری بندر بوشهر با پنج هزار هکتار وسعت ایجاد گردد. احداث این فرودگاه در نزدیکی شهر چغادک نیاز ۱۰۰ سال آینده استان بوشهر را برطرف می‌نماید. فرودگاه جدید بوشهر به گونه‌ای جانمایی شده‌است که در مرکز شش شهر گناوه، برازجان، دلوار، خورموج، اهرم و بوشهر قرار گرفته‌است.

 

شبکه راه‌های زمینی

عمده‌ترین شبکه راه‌های زمینی استان عبارتند از:

• بوشهر ـ گناوه ـ دیلم ـ اهواز ـ تهران
• بوشهر ـ گناوه ـ دیلم ـ آبادان ـ خرمشهر
• بوشهر ـ چغادک ـ برازجان ـ شیراز
• بوشهر ـ چغادک ـ کنگان ـ بندر لنگه ـ بندرعباس
• جم ـ فیروزآباد ـ شیراز

به منظور تسهیل ارتباطات زمینی استان در حال حاضر پروژه‌های بزرگراه بوشهر ـ شیراز از محور چغادک _ برازجان و جاده اهرم ـ فراشبند و بزرگراه درون استان چغادک ـ عسلویه در حال انجام می‌باشد.

 

شبکه راه‌آهن

محور راه‌آهن شیراز-بوشهر-عسلویه هم‌اکنون در دست ساخت است.
قطعه اول پروژه به طول ۳۷ کیلومتر و قطعه دوم نیز به طول ۶۱ کیلومتر با اعتباری بالغ بر ۵۱ میلیارد تومان آغاز شده‌است.
این محور از ایستگاه مرودشت در شمال شیراز آغاز و پس از عبور از رحمت‌آباد، ایزدخواست، فتح‌آباد، کوار، فیروزآباد، فراشبند، کلمه، اهرم و چغادک به بوشهر منتهی می‌شود. ادامه این محور نیز از اهرم شروع و پس از خورموج و بندر کنگان به بندر عسلویه منتهی خواهد شد.
به لحاظ وجود تأسیسات عظیم در پارس جنوبی و به منظور ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و توسعه فعالیت اقتصادی محور بوشهر به سمت عسلویه در اولویت قرار گرفته‌است. تأمین اعتبار این پروژه توسط وزارت راه و نفت صورت گرفته‌است. طول کل پروژه راه‌آهن شیراز – بوشهر – عسلویه ۶۴۷ کیلومتر می‌باشد.

 

بنادر

مهم‌ترین بنادر استان شامل بندر بوشهر، بندر گناوه، بندر دیلم، بندر ریگ، بندر دیر، بندر کنگان، بندر نخل تقی، بندر عسلویه می‌باشد. بندر بوشهر با دارا بودن ۷ پست اسکله به طول بیش از ۱۱۷۰ متر، ظرفیت پذیرش کشتی‌های پانزده هزار تنی و تخلیه و بارگیری بیش از ۳ میلیون تن کالا در سال را دارد. این بندر دارای فضایی بالغ بر ۳۷ هزار مترمربع انبار سرپوشیده می‌باشد. اسکله مسافرتی والفجر نیز به جابه‌جایی بار و مسافر میان این استان و کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌پردازد.

 

ره‌آورد و صنایع دستی

• ره‌آورد خوراکی: خرما، ارده، ماهی، میگو و مسقطی
• صنایع دستی: گبه، گلیم، نمدمالی، حصیربافی، سوزن دوزی، زنبیل و سبد، جارو، سفالگری، مشک، لنج‌سازی، قایقسازی، توربافی، تونیره بافی، و دولچه

 

جاذبه‌های گردشگری

• سواحل خلیج فارس
• کوه پدری
• آبشار زیرراه
• آبشار فاریاب پشتکوه
• مناطق تفریحی باغ شمالی هلیله
• غار چهل‌خانه

 

مناطق حفاظت شده

• منطقه حفاظت شده مند (زیستگاه آهو و جنگل‌های حرا، شهرستان دیر)
• منطقه حفاظت‌شده حله
• پارک ملی دریایی دیر-نخیلو
• پارک ملی نای‌بند
• پناهگاه حیات وحش خارک
• پناهگاه حیات وحش کوه‌سیاه
• اثر طبیعی ملی گنبد نمکی جاشک (دشتی)

 

موزه‌ها

• موزه دریا و دریانوردی خلیج فارس
• موزه رئیسعلی دلواری
• موزه مردم‌شناسی بوشهر

 

ورزش

تیم‌های ورزشی فوتبال استان

ایران جوان بوشهر
شاهین بوشهر
پارس جنوبی جم

 

مناطق ویژه اقتصادی

• منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس
• منطقه ویژه اقتصادی بندر بوشهر
• منطقه ویژه اقتصادی شمال استان

 

بیمارستان‌ها

شماری از بیمارستان‌های استان عبارتند از:

دانشگاه های برتر استان بوشهر

دانشگاه خلیج فارس – دانشگاه علوم پزشکی بوشهر و…

دانشگاه های آزاد اسلامی استان بوشهر

دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر – دانشگاه آزاد اسلامی واحد خارک – دانشگاه آزاد اسلامی واحد خورموج – دانشگاه آزاد اسلامی واحد دشتستان – دانشگاه آزاد اسلامی واحد دلوار – دانشگاه آزاد اسلامی واحد دیلم – دانشگاه آزاد اسلامی واحد گناوه و…

دانشگاه های پیام نور استان بوشهر

دانشگاه پیام نور واحد بوشهر – دانشگاه پیام نور واحد اهرم – دانشگاه پیام نور واحد برازجان – دانشگاه پیام نور واحد خورموج – دانشگاه پیام نور واحد دیر – دانشگاه پیام نور واحد شبانکاره – دانشگاه پیام نور واحد کنگان – دانشگاه پیام نور واحد گناوه – دانشگاه پیام نور واحد واحد جم – دانشگاه پیام نور واحد واحد دیلم و…

دانشگاه فنی و حرفه ای ( دانشکده ها – آموزشکده ها)

• دانشگاه فنی و حرفه ای استان بوشهر
• آموزشکده فنی دختران بوشهر – الزهراء